The Art of Banksy verslag
Ik ben naar de tentoonstelling The Art of Banksy in Amsterdam geweest. Hiervoor had ik eigenlijk nooit iets van Banksy gehoord. Maar hij is één van de bekendste straatkunstenaars. Maar toch niemand weet wie Banksy is. Hij is een mysterieus figuur die op straat ‘kunst’ uit. Maar is het echt kunst? Banksy maakt zijn werken meestal in publieke ruimtes en dit is illegaal, maar het wordt toch gezien als kunst, streetart. Hij staat bekend om in zijn werken maatschappelijk kritiek te uiten en om statements te maken. Zoals zijn verachting voor de consumptiemaatschappij en zinloos geweld. Ik heb ook op de website http://www.banksy.co.uk/ gekeken, daar staan veel werken van Banksy. Als ik dan naar de werken kijk dan vind ik hem wel geniaal eigenlijk. Hij maakt bij sommige werken gebruik van de omgeving en vormt deze tot een andere betekenis.
Hij heeft ook een paar metaforen gecreëerd voor zijn gedachtegoed. Je kunt ze vaak terugzien in zijn kunstwerken, ratten. Ratten worden gezien als vies, onbeduidend en niet geliefd. Dit vond Banksy een goed rolmodel vooral voor hemzelf, maar het staat ook voor andere straatartiesten. Wat hij ook vaak gebruikt zijn apen, hiermee stelt hij de onderdrukking aan de kaak. Want mensen voelen zich beter dan apen en daarom kwam het ook hard aan toen Darwin met zijn evolutietheorie kwam. De apen stellen ook mensen voor, de minderheid of de machteloze mensen die onderdrukt worden door het autoritaire gezag.
Toen ik de tentoonstelling binnenging, zag ik meteen een auto met de meest bekende figuren van zijn werk. Maar om eerlijk te zijn herkende ik geen enkel werk op het autootje. Toen we de gangen doorliepen vond ik de schilderijen en werken wel erg leuk en grappig. Het leukste vind ik aan de werken is dat je niet heel veel uitleg nodig hebt om te snappen wat Banksy ermee bedoelt, maar ook dat je verschillende interpretaties kunt doen. Soms vind ik mezelf in die werken. Maar als je eens goed kijkt naar alles wat hij heeft gemaakt, dan zie je dat hij heel veel onderwerpen bespreekt in zijn werken. Van de oorlog tot aan zijn verachting voor Disney.
“Media Canvas” dat stond er op het bordje naast dit kunstwerk. Het is een aardig groot schilderij en daarom kwam het bij mij ook overweldigend over. Het is niet moeilijk om te achterhalen wat Banksy vindt van de media. Een huilend meisje met haar teddybeer staat op de restanten van haar huis, ze heeft geen familie meer en ze is gewond. De hulpverleners worden tegengehouden door de producent, ze wil een mooie documentaire maken en geld verdienen met deze situatie, maar door haar egoïsme maakt ze het verschrikkelijke lot van dit meisje nog erger. En ze staat er ook nog eens vastberaden bij, alsof het heel normaal is. De fotograaf is zelfs aan het lachen. Elke keer kijk ik met afschuw naar dit plaatje. De meeste werken van Banksy zijn meestal met een humoristisch randje of een beetje speels, zoals een helikopter met een mooie roze strik. Maar deze, meer serieuze, kant van Banksy vind ik ook erg indrukwekkend, dat komt ook omdat het zoveel emotie bij me opbrengt en dat komt niet vaak voor bij mij met kunst.
Een ander onderwerp waar Banksy zich op richt is op de uitwassen van de consumptiemaatschappij. Er zijn meerdere werken die hierover gaan, zoals “Trolley Hunters”, “Christ with shopping bags” en “Sale Ends Today”. Welke mij het meest aansprak was “Barcode Leopard”.
Sinds “Barcode Leopard” voor het eerst werd getoond in de tentoonstelling “Existencilism” (existence betekent ‘het bestaan’, dus ze hebben een nieuwe ideologie bedacht met de gedachte van het bestaan, wat ik denk is dat het slaat op het existentialism, wat de gedachte heeft: ‘I think therefore I am’, maar dan geeft Banksy er een andere betekenis aan) waarmee hij in 2002 doorbrak, is dit werk uitgegroeid tot een van Banksy’s bekendste en meest verkochte werken. Ironisch gezien dient de barcode als een kooi, waaruit de wilde katachtige komt aangelopen. Hij likt zijn wonden die hij, zoals een criticus veronderstelt, heeft opgelopen in de illegale tijgerhandel. Het is echter anderzijds niet ondenkbaar dat de tijger voor ons allemaal staat, opgesloten achter de tralies van de keiharde consumptiemaatschappij. Hij gebruikt bij “Christ with shopping bags” en “Sale Ends Today” religie, waarbij kooplust een schrijnende vorm van religie is geworden. Wat ik niet snap is de link tussen religie en kooplust. Maar ik zie wel zijn punt met de consumptiemaatschappij en ik kan mezelf beter vinden in het werk “Barcode Leopard”. Ik heb er zelfs ervaring mee. Vroeger had iedereen een Adidas vest en ik niet, dus werd ik buitengesloten. Waarna ik dus ook een Adidas vest heb gekocht zodat ik er weer bij hoorde. Dus wat Banksy hier zegt heb ik dus in het echt meegemaakt. Ik zie ook vaak om me heen dat er mensen zijn met kooplust, maar ik vind dat dat nergens op slaat. Ik hoef geen glimmende Audi om te laten zien dat ik een leuk persoon ben. Ik koop geen kleren die in de mode zijn, ik koop alleen wat ik zelf leuk vind en ik koop niet spullen zodat andere mensen mij ook leuk gaan vinden. Maar het is heel moeilijk als je hierin verstrikt raakt, want wat doe je als al je vrienden je in de steek laten en je er niet meer bij hoort? Dat is een harde tralies om doorheen te breken.
Het is wel illegaal wat hij doet, hij wordt ook wel een vandaal genoemd, wat hij zichzelf overigens ook soms noemt. Maar hij maakt meestal wel een punt, hij representeert ook de stem van het volk of andere groepen. Zoals bij “Punk and Thug Grannies” wil hij laten zien dat de Grannies ook jong geweest zijn, dus neemt hij het op voor de ouderen. Maar of het voor verandering zorgt? Ik weet het niet. Het laat je in ieder geval nadenken over sommige onderwerpen en er bij stil staan of hij gelijk heeft. Er zijn veel opvattingen van kunst en ieder heeft zijn eigen visie erop, maar ik vind de dingen die hij maakt, dat dat kunst is. Daarmee bedoel ik eigenlijk de muurschilderingen en
de beelden die hij maakt. Wat ik wel raar vind, zijn de verzamelaars van de proefschilderingen van Banksy en dat de werken miljoenen euro’s waard zijn. Waarom zou je zoveel geld betalen om een proefje te hebben die Banksy heeft gemaakt? En dat noemen ze dan kunst, dat vind ik raar. De enige reden die ik daarvoor kan bedenken is dat ze er mee willen showen, maar Banksy heeft het schilderij “Morons” gemaakt die het tegenovergestelde wil zeggen (op de het schilderij staat: 'I can't believe you morons actually buy this shit'). Bij het werk heeft hij deze quote gezet: “Kunst is niet zoals andere cultuurvormen, omdat het niet wordt bepaald door de kijker. De kunst waarnaar wij kijken wordt gemaakt door slechts een enkeling. Als je naar een kunstgalerie gaat ben je slechts een toerist die naar de trofeeënkast kijkt van een paar miljonairs”.
Ik vind Banksy een streetartist, maar alsnog gebruikt hij wel publieke ruimtes om zijn kunst te uiten en hier heeft hij geen toestemming voor gekregen dus het blijft illegaal.